ТЕРРОРИЗМНИНГ ЙИРИК ДОРИЛФУНУНИ Ё ки унда тожик ёшларининг таълим олиши қандай оқибат ларгаолиб келади?

2020 йилнинг 8 декабрида АҚШ Ташқиишлар вазирлиги Эрон Ислом Республикасинингэ нгйирикуниверсите тлариданбири "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия" ганисбатан террорчикучларбиланҳамкорликқиладиганмарказсифатидасанкциякиритди.

БусанкцияАҚШМолиявазирлигининг хорижий активларни назорат қилишбошқармаситомонидан 10590000383 рақамибиланамалгаоширилган. Қароршарҳидакелтирилишича, ушбу "университет" ЭронИсломРеспубликасинингИсломийинқилобқўриқчиларикорпуси, хусусан, унингхорижийтармоғи - бундан икки йил олдин халқаротеррорчиташкилотсифатидатанолинган "Қудс" корпусибиланбевоситаалоқаўрнатганбўлиб, бутундунёдаЭронхавфсизликидоралариучунбузғунчиларважосусларнитайёрлашмарказисифатидахизматқилади.

Сўнгги йилларда ўнлаб тожик ёшлари, жумладан, фаолияти тақиқлангансобиқИсломтикланишпартияситеррорчиташкилотиаъзоларинингфарзандлариушбу "университет"датаълимолганлигиваҳозирҳамўқиётганлигисабабли, унингфаолиятитожикларваТожикистоннибефарққолдирмайди.

Шунинг учун, Тожикистон фуқаролариҳамбузғунчиликватарғиботнингэнгйирикмарказлариданбириҳақидабаъзимаълумотларнибилишса, ўзларивафарзандлариниунданузоқсақлашса, фойдаданхолибўлмайди.

Жумладан:

"Жомеат-ул-Мустафо ал-оламия" университети (араб тилидан таржима қилинганда:Мустафономидагихалқароуниверситети) аслидаҳечқачонуниверситетбўлмаганвауниверситетэмас!Ухорижийфуқароларвауларнингдавлатлариниалдашучунаслидаўтамутаассибохундларбўладиганўзбитирувчиларигакўринишидандунёвийилмий унвонлар бўлган "бакалаур", "магистр", "доктор" ва асосан, бузғунчиохундларсаналадиганустозларига "дуктур", "профессор" вабошқаларкабиилмийунвонларберади. Дунёдавлатлариунингбитирувчилариниуниверситетнитамомлаганмутахассисдебўйлаб, ўзларининг бошқарувтизимигаишгақабулқиладиётаъқибқилмайди. Уларнингбуниқоби "университет" битирувчиларибутундунёгатарқалиб, ўзларинингмахсусмиссияларинибажаришларигаимконберади.

Эроннинг Қумшаҳридажойлашган "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия"нинг миссияси ёки асосий вазифаси хурофотпараст тарғиботчиларвамиссионерларнитайёрлашбўлиб, уларорқалибузғунчиликнитарғибэтади. Яънивазифалариданбири "исломийинқилобниамалгаошириш" ваЭроннингхорижиймамлакатларвазиятигааралашувинитатбиқэтишдир.

Ушбу "университет" сайтида келтирилган маълумотларга кўра, айни пайтда унда дунёнинг 122  (!) мамлакатидан бўлган 50 минг   (!!!) нафардан зиёд талабаларнинг мияси чайқалмоқда. УниверситетнингсобиқраисиАлиризоАърофийнингиддаоқилишича, бугунгикунгача 50 минг (!!!)дан зиёд мубаллиғ (тарғиботчи) тайёрланганвадунёдавлатларигаюборилганбўлиб, уларорқали 50 миллион  (!!!!) нафартаблиғқилинган. Албатта, буердатайёрланган 50 мингнафартарғиботчиохундларуниверситетимутахассиси, деганниқобва бакалавр, магистр, доктор каби сохта ҳужжатларбиланфаолиятолибборишмоқда.

Бунга қўшимчаҳолда, университетбугунгикунгақадар, дунёнинг 60 давлати, жумладан, ЕвропаваАфрикамамлакатларидаўзфилиаллариниочиб, янгитарғиботчиларнитайёрлашбиланмашғул. Мисолучун, унингАфғонистондагифилиалида 4000 нафар, жумладан, Кобулда 2000 нафартаҳсилолади. АфриканингсуннийларяшайдиганГанадавлатидагифилиалидамингнафартаълимолади. Ҳатто, ушбу "университет" Парижшаҳридаҳамўзваколатхонасиниочган бўлиб, унинг умумий майдони 2,5 гектарни ташкил этади.

АҚШтомониданушбу "университет"нингтеррорчиташкилотсифатидасанкциягаучрашинингасосийсабабигаайланганжиддиймасалаунингжосусликваразведкакабимахсусвазифаларидир. Биринчинавбатда, турли мамлакатлар талабалари ўртасидан бу муассасага Эронга хизмат қиладиганжосуслар "Қудс" корпусиваАхборотвазирлигитомониданжалбэтилади. Кейинчалик, жосусларўзмамлакатларидамаҳаллийтаблиғчиларҳисобиданЭронжосусларитармоғиниташкилэтишади. Бу тармоқлар, нафақат, мазҳабгақаршиақидаларнитарғибқилади, балкиЭронмахсусхизматлариучунжосусликвазифасиниўтаб, турлисоҳаларгаоидзарурмаълумотларнитўплайди.

Сўнгги йилларда дунёнинг қатормамлакатларидаушбумуассасанингфилиаллариёпилиб, уларнинг жосуслари қўлгаолинди. Жумладан, ўтганйилиБоснияваГерцоговинада "университет" филиалинингжосусликмарказиёпилди. Уҳақдагимаълумотлароммавийахборотвоситаларидатарқатилди.  Университетнингэнгмудҳишишлариданбири "Қудс" корпусибиланҳамкорликда Сурияда мазҳабийурушташкилэтишучунЭрондагиафғонмуҳожирлариҳисобидан "ЛашкариФотимиён" жанговаргуруҳинитаъсисэтганидир. Буайнипайтда, ЭронваАфғонистонўртасидагибаҳслимасалаларданбиригаайланган. ЎтганойдаЭронТашқиишларвазири МуҳаммаджаводЗариф "Тулуъ-нюс" телеканалигаберганинтервюсидаЭронтомониданСуриядаурушолиббораётганафғонжангчиларинингсони 5000 нафаргаетишиниайтди. БироқтелеканалмухбириНажафзодауларни 25 мингнафар, дебэълонқилди.

Бошқарувшаклигакўра, ушбу муассаса бевосита Эрон Ислом инқилобираҳбариОятуллоХомайнийбошчилигидафаолиятюритади. Унинграисиҳамраҳбартомонидантайинланади. ЭронОлийтаълимвазирлигивабошқадавлатидоралари "университет"нингфаолиятиватаълимстандартларигааралашишга ҳақийўқ. Балкивазирликаслидамавжудбўлмаган "университет"нингҳужжатларинирасмийэътирофэтишватасдиқлашгамажбурдир. УнингўқувдастурлариЭрондавлатаккредитациясиданўтмаганбўлса-да, муассасаҚумилмийҳавзасинингтаркибийқисмивахурофотпарастликни тарғибқилувчисаналади. ЭронТашқиишларвазирлигиваЭроннингхорижийдавлатлардагиэлчихоналари "университет"нингташқифаолиятининазоратқилишҳуқуқигаэгаэмас.

Маълумки, махсусан кенг қамровлитарғиботчиликвайирикжосусликтармоғи фаолияти учун катта миқдордагимолиялаштиришталабқилинади. Шубоисдан, "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия" "университет"инингбюджетиниҳоятдакаттадир. Аслидаубирдавлатичидагидавлатдир.

Эронлик ва хорижлик мутахассисларнинг ҳисоб-китобларигакўра, терроризм университетининг йиллик бюджети 450-500 миллион, яъни ярим миллиард АҚШдоллариниташкилэтади. Бумаблағлартўрттаманбадантаъминланади:

1. Эрон давлатининг расмий бюджетидан;

2. Инқилобраҳбаринингмахсусфондидан;

3. Аҳолитомониданохундларгатўланадиган хумс (шиа мазҳабининг 20 фоизликсолиғи) ҳисобидан;

4. Ширкатлар, ишлаб чиқаришкорхоналаривайириктадбиркорларданолинадиганмажбурийхайрияҳисобидан.

Булар орасидан фақатЭронрасмийбюджетиданажратиладиганмаблағмаълумбўлиб, қарийбшумиқдордаги бошқаманбаларданкеладиганмаблағлармахфийбўлибқолади. Мисолучун, ЭронИсломРеспубликасининг 1398 (2019) йилучундавлатбюджетидануниверситетучун 308 миллиардтуманмаблағажратилганвабунгақўшимчаҳолда, нефтнархиошгантақдирдаунинг ҳажми 400 миллиардтумангачаетказилади. Бумаблағқарийб 75 миллиондолларваоширилганҳолатда, 100 миллионАҚШдоллариниташкилэтади.

Бундай катта миқдордагимаблағларнисарфлашуниверситетраҳбариятиохундларгуруҳи (уламоларҳайъати) ихтиёридабўлиб, қуйидагийўналишлардасарфланади:

- бошқарувватаълимфаолиятинитаъминлаш;

- 50 минг нафардан зиёд хорижий талабаларнинг йиллик овқати, яшашжойивакелиб-кетишинитаъминлаш;

- дунёнинг 60 мамлакатидаги филиаллар фаолиятини таъминлаш;

- битирувчиларнинг ўз мамлакатларидаги фаолиятларини молиялаштириш (бу борада, Оятулло Хомайнийнинг расмий фармонига мувофиқ, Эроннингбошқамазҳабийташкилотлари, жумладан, ниҳоятдакаттабюджетгаэгабўлганИсломийтаблиғотташкилотиваАҳлибайтхалқаромажмуасиушбу "университет" билан ҳамкорликқилишишарт);

- битирувчилар ва улар билан алоқанисақлашучунжосусликтармоғинимолиялаштириш (буйўналишдабюджетиўнлабмиллиарддолларниташкилэтадиганҚўриқчиларкорпусиҳамкорликқилади).

Ушбу муассаса бюджетининг харажатлари Эрон давлат органлари томонидан текширилиши мумкин эмас.

Ушбу қисқачамаълумот "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия" университетинингтарғиботчиларнитайёрловчиважосусликтармоғинингэнгйирикмарказлариданбириэканлигинитўлиқисботлайди. Шубоисданҳам, ушбу марказ, ҳақиқатданҳам, минтақавий, хусусан, тожикларуТожикистонучункаттатаҳдидмарказисаналади.

Тожикистон давлат органларининг ишончли маълумотларига кўра, сўнгги йилларда (90-йиллардан бугунгача) 900 нафарга яқинТожикистонфуқаросиминтақадаги катта террорчи хусусиятига эга университетларда таҳсилолишган. Уларнингасосийқисминисобиқнаҳзатчиларнингфарзандлариташкилэтади. Ачинарлисишундаки, янаайримлариҳозиргачаўшаерлардатаълимолишмоқда (уларҳақидатўлиқмаълумоталоҳиданашрэтилади). Тожикистон Республикаси таклифи билан ҳозиргикунгақадар, юзлабнафарфуқароушбудавлатнингтеррорчиолийгоҳлариданюртимизгақайтишди, аммоаниқмаълумотларгабиноан, ҳали-ҳамон 380 нафаргаяқинтожикистонликфуқаролар "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия" ва бошқамахсусмарказлардаўқишмоқда. МазкурдавлаторганлариТожикистонРеспубликасиэлчихонасивакилларинингтожикистонликфуқароларбиланучрашмасликлариучундоиммуаммокелтирибчиқаради.   

Бугун ҳамЕвропамамлакатларидафаолиятолиббораётган собиқИсломтикланишпартияситеррорчиваэкстремистташкилотиҳамдаТожикистонМиллийалянсинингидеологикбўлимиаксармасъулларианашуулкантеррорчиуниверситетларнибитирганваушбудавлатнингмахсустаълиммуассасаларикадрларидир. Жумладан, Тожикистон Миллий алянси (ТМА) бошқарувиаъзосиваасосийидеологиБурҳоновСаидюнусАббосович (СайидюнусиИстаравшаний) ўнйилданзиёдвақтмобайнидаоилааъзолариваака-укаларибиланҚумшаҳридагитеррорчимуассасадатаълимолиб, ҳозиргачаунингтаъминотидадир. ТМА бошқарувиаъзосива "АнжуманиозодандешониТожикистон" ("Тожикистоннингҳурфикрқурилтойи") сохтаташкилотимуассиси (ТМАмуассислариданбири), ҳатто, нечайилҚўриқчиларкорпуситомониданЛивангаюборилиб, ушбудавлатнинг "Ҳизбуллоҳ" террорчиташкилоти таркибида идеологик ва диверсион таълим ва тажриба ўрганган.

С. Истаравшаний "Рисолат" ва "Кимиёи саодат" тармоқларинингтожиктилибўлимимудирибўлиб,

буларнинг ҳариккалаИсломийинқилобқўриқчиларикорпуситомониданташкилэтилганҳамдамақсадлари - Тожикистонгақаршитарғибот-ташвиқотолиббориш. Айтишжоизки, ўтганойдабутармоқларҳамҚўриқчиларкорпусинингтарғибқилувчиқуйитузилмаларисифатида АҚШтомонидантеррорчитармоқлар, дебэълонқилиндивафаолиятигатақиққўйилди. ТМАэкстремистташкилотибошқарувиаъзосиганисбатанқўлланилганманашукабиҳукмушбуташкилотнингўзигаҳамтааллуқлидир. Таъкидлашўринлики, ҳатто, террорчиқўриқчиванаҳзатчилар тармоғисифатидатанилган "Рисолат" ва "Кимиёисаодат" сайтларигақўйилгантақиқданкейинҳам, ТМАбошқарувиаъзосиС. Истаравшаниймиллатимизгақаршитарғибот-ташвиқотиниўзинингфейсбукдагисаҳифасидадавомэттирмоқда. 

Шунинг билан бирга, ҳозирги кунда Европада ўзини "демократ" ва "инсон ҳуқуқлариҳомийси" дебтаништираётганлар - собиқИсломтикланишпартиясираисиўринбосариКузовШоҳнаим, партиябошқарувиаъзоси, партиянингсобиқраҳбариС. А. Нурийўғли - СаидовМуҳаммаджонАбдуллоевич, ИТП ТЭТ жамоатчилик билан алоқалардепартаментимудири, ТМАраисиМуҳиддинКабирийнингакасивашахсийёрдамчиси - КабировМуҳаммаджонСафарович, ТМАматбуоткотибиҚаюмовБобожонТағоевич (БобожониҚаюмзод), ИТПТЭТбошқарувиаъзолариВаҳҳобовАзимжонАзизович ва Саидов Исломжон Асомуддинович, ИТП ТЭТнинг ТеҳроншаҳридагинамояндалигираҳбариАмонбековНеъматСулаймонбекович, ИТПТЭТахборотсайтларимасъуливаТМАраисинингкуёвиАмруллоҳиНизом, ИТПТЭТсайтларимуҳаррири, СаидюнусиИстаравшанийнингакасиБурҳоновАббосвабошқаларЭронваҚўриқчиликкорпусинингайнанманашукабимахсусмактабларидатаҳсилолиб, махсусвазифаларнибажаришучунтайёрланишган. ЕвропадагиИТПТЭТнингўртадаражадагифаолларинингкўпчилигиЭроннингмахсусмарказларидаидеологик ва махсус таълим ўрганишган.  

Маълумотларга қараганда, айнипайтдаКузовШ. ЭронҚўриқчиларкорпусибиланИТПТЭТҳарбийалоқаларватеррорчиамалиётлармасъулиҳамдаМуҳаммаджонКабировЭронҚўриқчиларкорпусиваХавфсизликвазирлигибиланИТПТЭТнингсиёсий алоқаларважосусликбўйичамасъулидир. Тожикистонгақаршикурашолибборишгайўналтирилганвазифаларданташқари, уларнингзиммасигаянабирқаторвазифаларюклатилган: "инсонҳуқуқлариҳимоячилари" сифатидаЕвропадаўтказиладиганконференцияваучрашувларда қатнашиб, ЭронИсломРеспубликасиқудратлитузилмаларимухолифлариҳақидаушбумамлакатнингтегишлиорганлариучунмаълумоттўплашади.  Бунданмаълумбўладики, Қўриқчиликкорпусива "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия"нитеррорчиташкилот, дебэътирофэтилишига нисбатан  халқароҳукмушбуташкилотларданетишибчиққанТМАваИТПТЭТраҳбарлари-юфаолларигаҳамтўлиқтатбиқэтилади.

Бунинг маъноси шундаки, "университет" ниқобиостидаТожикистонРеспубликасиучунюзлабташвиқотчиларваЭроннингмахсусхизмати жосусларини тайёрламоқда. Шубҳасиз, ушбулашкарларбизнингмамлакатучунжиддийхавфтуғдиришимумкин.

Кези келганда айтиш лозимки, АҚШтомонидан "Жомеат-ул-Мустафоал-оламия" террорчи-экстремистташкилот, деяэътирофэтилганидансўнг, толибонларвауни битирганлар ҳамтеррорчиваэкстремисткурсбитирувчиларисаналиб, нафақат, Тожикистонҳудудида, балкибутундунёдавлатларидафаолиятларитўхтатилди.  

Шундай экан, чаламуллаларнинг ёлғонларигаишонмасдан, ўзимизвафарзандларимизниуларнингалдовлари-ю хиёнатларидан асрамоғимиздаркор!

Иноятулло Каримов,

Имоми Аъзам Абуҳанифа Нуъмонибн Собитномидаги Тожикистон Ислом институтининг "Қуръонваҳадис" илмикафедр асиўқитувчиси.